محسن صمیمی

حذف آمونیاک به عنوان یک آلاینده ی مهم از پساب به ویژه پساب صنعتی در سال های گذشته توجه زیادی به خود جلب کرده است، تاکنون روش های مختلفی برای رسید به این هدف به کار رفته است که از جمله آن می توان به روش های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی همچون عاری سازی با هوا، استفاده از غشاء ها ، تبادل یونی، نیتریفیکاسیون و دینیتریفیکاسیون و غیره اشاره کرد، که هر یک از این روش ها علاوه بر مزایایی که دارند معایبی نیز دارند که محققان به سمت تحقیق در مورد روش های بهتر و کارآمد تر سوق می دهد، با توجه به کارایی میدان الکتریکی در کاربردهای که تاکنون از آن در شرایط مختلف شده است، می توان کارایی آن را در حذف آمونیاک به عنوان روشی جدید با مزایایی همچون پایداری بالاو عدم کاربرد هر گونه ماده شیمیایی مورد بررسی قرار داد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی کارایی میدان الکتریکی یکنواخت به عنوان روشی جدید جهت حذف آمونیاک و بررسی ویژگی های آن می باشد ، به همین جهت دستگاهی برای اعمال میدان الکتریکی بر روی پساب حاوی آمونیاک طراحی شد و برای بررسی اثرگذاری میدان الکتریکی بر حذف آمونیاک از نرم افزار Minitab جهت طراحی آزمایش بر پایۀ روش سطح پاسخ با طراحی باکس-بنکن استفاده شده که در آن چهار پارامتر میزان ولتاژ اعمالی، زمان کارکرد دستگاه، دبی جریان ورودی پساب و دبی هوای ورودی به عنوان عوامل تاثیرگذارِ سیستمی معرفی و مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج آزمایشگاهی پس از اندازه گیری آمونیاک در پساب خروجی نشان داد که بیشترین میزان حذف آمونیاک در ولتاژ 120 ولت، زمان کار کرد 90 دقیقه، دبی جریان ورودی پساب 100 میلی لیتر بر ثانیه و دبی هوای ورودی 5/0 بار به میزان 02/67% بدست می آید، پس از بهنیه سازی داده های آزمایشگاهی توسط نرم افزار بیشترین میزان حذف آمونیاک به میزان 49/77% در شرایطی که میزان ولتاژ 120 ولت، زمان کارکرد دستگاه 90 دقیقه، دبی جریان پساب ورودی 50 میلی لیتر بر ثانیه و دبی هوای ورودی 1 بار می باشد بدست آمد، این داده ها در شرایط آزمایشگاهی نیز آزمایش شد که با اختلافی ناچیز میزان حذف در شرایط بهینه را 86/75% نشان داد. با توجه به نتایج حاصل از تست های کاتیون سنجیِ پساب و نتایج عددی حاصله می توان کاهش آمونیاک تحت میدان الکتریکی یکنواخت را با عواملی همچون تولید گونه های فعال و رادیکال های آزاد و همچنین تشکیل کمپلکس آم