1404/02/20
سید محمدرضا موسوی

سید محمدرضا موسوی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: علوم پایه و کاربردی
نشانی: دانشگاه صنعتی کرمانشاه
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی عوامل موثر در تنش‌زدایی در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجله
کلیدواژه‌ها
تنش‌زدایی، امنیت، ایران، عربستان، سازه‌انگاری
سال 1403
مجله پژوهش‌های انقلاب اسلامی
شناسه DOI
پژوهشگران سید محمدرضا موسوی ، احسان جعفری فر

چکیده

رابطه‌ی ایران و عربستان در طول تاریخ روند پرفراز و فرودی از همکاری و رقابت‌های مسالمت‌آمیز تا خصومت و قطع رابطه به همراه داشته است. عوامل سیاسی، ژئوپلیتیکی، ایدئولوژیکی و دیدگاه‌های متفاوت نسبت به مسائل منطقه‌ای از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در روابط دو کشور بوده است و بازتاب این تعارض فراتر از روابط دوجانبه بر رویکرد سایر کشورها، سیاست‌ها و تحولات منطقه‌ای نیز متجلی شده است. با قطع روابط دو کشور از 2016 بر رقابت و تعارض دو کشور افزوده شد ولی درنهایت در یک‌روند رو به کاهش تنش‌زایی با میانجیگری چین در سال 2023 رویکرد تنش‌زدایی در دستور کار قرار گرفت. از همین رو بررسی روند تنش‌زدایی روابط دو کشور در این پژوهش مورد توجه است. پرسش اصلی این است که عوامل مؤثر در تنش‌زدایی در روابط ایران و عربستان چه بوده است؟ برای بررسی موضوع تنش‌زدایی از چارچوب نظریه سازه‌انگاری بهره گرفته‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که تنش‌زدایی در روابط ایران و عربستان متأثر از تغییر ادراک دو بازیگر نسبت به مسائل مختلف بوده است که از یک‌سو تحت تأثیر تغییر ادراک در نظم منطقه‌ای بوده است که به ناکارآمدی سیستم تقابل دو کشور در منطقه، افول سیاست‌های آمریکا و تقویت نقش چین در منطقه اشاره دارد؛ از سوی دیگر تغییر ادراک نسبت به محیط استراتژیک رخ‌داده است که معادله امنیت دو کشور با حاصل جمع جبری صفر را به سمت بازی برد-برد پیش برده است و درنهایت بازتعریف منافع ملی برای در اولویت قرار دادن توسعه داخلی و عبور از سیاست‌های نظامی‌گری منطقه‌ای بر روند تنش‌زدایی دو کشور تأثیرگذار بوده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با اسناد کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است.