حامد رشیدی

تغییرات آب وهوایی در اثر گرم شدن جهان، یکی از چالش های مهم در سال های اخیر است. تحقیقات گسترده ای که در این راستا انجام شده است. رشد جمعیت و نیاز به محصولات گوناگون موجب افزایش صنایع مختلف شده که این امر همراه با افزایش گازهای آلاینده به عنوان جزء جدایی ناپذیر صنعتی شدن است. گرم شدن زمین، تغییر الگوهای آب و هوایی، تغییر پوشش گیاهی و اکوسیستم ها از نتایج افزایش گازهای آلاینده است [1]. در میان عوامل آلاینده اثر گلخانه ای یکی از مورد توجه ترین و در عین حال مهم ترین موارد مورد توجه پژوهشگران حوزه محیط زیست است. نتایج حاصل از این بررسی ها گاز دی اکسید کربن را به عنوان یک گاز گلخانه ای مهم و یکی از عوامل گرم شدن کره ی زمین می داند که توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب کرده است. از طریق فعالیت های بشر، سالیانه بیش از 40 میلیارد تن CO2 در جهان منتشر می شود. که 80% آن ناشی احتراق سوخت های فسیلی است [2]. محققان درپی یافتن راه حلی برای کاهش میزان انتشار گاز دی اکسید کربن هستند. برای جلوگیری از این خطر جهانی، جداسازی و ذخیره کربن، جهت کاهش انتشار گاز دی اکسید کربن، راهبردی حیاتی انگاشته می شود. امروزه برای جذب و جداسازی CO2 از روش های مختلفی بهره می گیرند؛ از جمله جذب سطحی، تقطیر در دمای پایین، تفکیک برودتی، تفکیک غشایی، تفکیک و تجزیه ی معدنی، تثبیت بیولوژیکی و جذب توسط حلال استفاده نمود. در میان این روش ها، فناوری جذب توسط حلال شیمیایی به دلیل ظرفیت جذب بالا، واکنش پذیری سریع با دی اکسید کربن و قابلیت برگشت پذیری بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است و به عنوان بهترین و اقتصادی ترین روش اعلام گشته است. حلال قلیایی به کار رفته در فرآیند جذب شیمیایی انتخابی شامل آمونیاک، آلکانول آمین ها و هیدروکسید سدیم می باشد. بازدهی حذف دی اکسید کربن از طریق روش جذب حلال شیمیایی تحت تأثیر دمای عملیاتی، غلظت دی اکسید کربن، نوع و غلظت ماده ی جاذب، نسبت مایع به گاز و حضور سایر گازهای اسیدی قرار دارد. مطالعات اخیر نشان می دهند که بازدهی حذف دی اکسیدکربن با افزایش دمای عملیاتی، غلظت دی اکسیدکربن، غلظت و قلیایی بودن ماده ی جاذب و شار جرمی گاز افزایش می یابد، در حالی که حضور سایر گازهای اسیدی مانند اکسیدهای سولفور و اکسیدهای نیتروژن باعث کاهش بازده ی حذف دی اکسید کربن می شوند. آلکانول آمین ها رایج ترین