یزدان شمس ملکی

در این مقاله وضعیت حال حاضر و مشخصه های کلی 5 لندفیل زباله در پنج کلانشهر ایران، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. مدفن های زباله شهرهای تهران، مشهد، شیراز، اصفهان و تبریز برای این منظور انتخاب شده اند. وسعت مدفن، موقعیت قرارگیری نسبت به شهرها، تراز ارتفاعی و وضعیت توپوگرافیکی، ظرفیت و امکانات مدفن ها، ویژگی های ساختاری و هندسی، طبیعت و محیط زیست پیرامونی آن از جمله مسائلی است که در این مطالعه مورد کنکاش قرار گرفته است. در چارچوب مهندسی ژئوتکنیک، شرایط کنترل خروجی های شیرابه و زیست گاز مدفن ها و راه حل های اجرا شده در کشور و دیگر روش های مهندسی ممکن، در این مطالعه به تفصیل ارائه و ارزیابی شده است. سهم جمعیت این پنج کلانشهر، حدود 21% جمعیت کل کشور است. بر اساس یافته های این مطالعه، روزانه 13500 تن زباله وارد این پنج لندفیل می شود. پس با یک نسبت گیری جمعیتی ساده می توان پیش بینی کرد که در هر روز حدود 67500 تن زباله در کل کشور تولید می شود. از سوی دیگر، اگر محاسبات این مورد را بر حسب میانگین تولید زباله توسط هر نفر محاسبه شده در این مطالعه (697 گرم) و جمعیت کل حال حاضر کشور انجام شود، حدود 58311 تن زباله تولید می شود، که این دو رقم حدود 61/13% اختلاف دارند. با درنظرگرفتن 365 روز در یک سال و عدد زباله روزانه 58311 تن، مقدار 21283515 تن تولید زباله خانگی (جامدات شهری) در سال برای کل کشور ایران برآورد می گردد، که عدد قابل توجهی است. پس سالیانه حدود 21 میلیون تن فقط زباله خانگی در کشور تولید می شود. به هر حال، به این آمار، باید آمار زباله های صنعتی، معدنی، ساختمانی و ... نیز افزوده شود. نتایج این مطالعه به خوبی نشان می دهد که اغلب مدفن های مهندسی کشور در کنترل شیرابه تا حدود زیادی موفق عمل کرده اند، اما موضوع کنترل زیست گاز هنوز جای کار زیادی دارد.