رضا همتی

سیستم زمین پستهای فشار قوی یکی از سیستم های بسیار مهم در بهره برداری از پستها می باشد و تمام تجهیزات داخل پست با سیمهای مسی به این شبکه زمین متصل شده اند. اتصال تجهیزات به شبکه زمین برای حفاظت تجهیزات و تخلیه بارهای الکتریکی و همچنین حفاظت اشخاص می باشد. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، تمام سطح زیر پست به صورت یک سطح مشبک فلزی طراحی می گردد و تمام تجهیزات به این شبکه متصل می شوند. شکل 1: شبکه زمین پست که به صورت یک مش زیر تمام سطح پست ایجاد می شود شکل 2 نشان دهنده نحوه اتصال تجهیزات به شبکه زمین پست می باشد. در صورتیکه این اتصال قطع شود، بدنه فلزی تجهیز مسیری برای تخلیه بارهای الکتریکی نخواهد داشت و امکان برق گرفتگی به وجود خواهد آمد. شکل 2: اتصال تجهیزات به شبکه زمین پست تمام بدنه فلزی تجهیزات از طریق سیمهای مسی با سطح مقطع 50 میلی متر مربع و بالاتر به شبکه زمین پست متصل می شوند که نمونه چنین اتصالی در شکل زیر نشان داده شده است. معمولا در پستها به صورت منظم مقاومت زمین ارت اندازه گیری شده و اتصال بدنه تجهیزات چک میگردد که سالم و برقرار باشد. اما در صورتیکه این اتصال قطع گردد، تا دوره نظارت و چک بعدی، قطعی آن مشخص نمی شود که ریسک بسیار بالایی را به همراه دارد. لذا نیاز به سیستمی است که به صورت پیوسته این اتصال را پایش و در صورت قطعی، آلارم لازم را صادر نماید. نمونه اتصال بدنه فلزی تجهیزات به شبکه زمین پست در صورت قطع سیم ارت بین بدنه فلزی تجهیز و شبکه زمین، قسمت فلزی تجهیز بدون حفاظت می شود و در صورت برخورد احتمالی اشخاص با این قسمت، احتمال برق گرفتگی وجود دارد. از طرفی بارهای الکتریکی روی این قسمت که در اثر القا به وجود امده است تخلیه نمی گردد. لذا سیستمی که بتواند به صورت دائم این اتصال را مونیتور نموده و در صورت قطعی اتصال، به اپراتور پست اطلاع دهد ضروری به نظر میرسد. شایان ذکر است که دستگاههای متفاوتی برای اندازه گیر مقاومت ارت وجود دارد که می توان این مقاومت را با انها اندازه گیری نمود و از قطعی اتصال زمین بدنه تجهیزات مطلع شد. اما این دستگاهها نیاز به یک شخص برای اندازه گیری و تست داشته و از طرفی پایش سیستم زمین و اتصالات فقط در زمان اندازه گیری انجام می شود و نه به صورت دائمی. با توجه به اینکه این بررسی ها به صورت دوره ای صورت می پذیرد، لذا در صورتیک