فرزاد امیری

از یک سو تغییرات اقلیمی و کاهش بارش و از سوی دیگر رشد جمعیت و استفاده ناپایدار از منابع آب، به مشکلی جهانی در تامین آب تبدیل شده است. علاوه بر آن، سیاستها و برنامهریزیهای مدیران منابع آب میتواند در راستای تامین آب و رفع نیاز جمعیت برای جامعه رفاه یا مشکل ایجاد کند. به عبارتی، تعامل متقابل بین سیستم منابع آب و سیستم اجتماعی، مدیریت آب را پیچیدهتر میکند و عدم توجه به این پیچیدگی میتواند منجر به شکست مدیریت آب شود. به همین دلیل مفهوم هیدرولوژی اجتماعی معرفی شد تا با در نظر گرفتن اثرات تلفیقی انسان- آب به مدیریت پایدار منابع آب بپردازد. این مقاله به روش مروری بر رویکرد هیدرولوژی اجتماعی در مدیریت منابع آب پرداخته و ضمن معرفی این مفهوم، به انواع مطالعات حوزه هیدرولوژی اجتماعی از جمله؛ هیدرولوژی اجتماعی تاریخی، هیدرولوژی اجتماعی مقایسهای و هیدرولوژی اجتماعی فرایندی پرداخته است. همچنین انواع روشهای مدلسازی تعاملات انسان- آب شامل مدل عامل بنیان، مدل مونت کارلو، مدلهای الگو محور، مدل الگوریتمهای فراکاوشی و مدل سیستم دینامیک معرفی میشوند. در انتها شبیهسازی سیستم دینامیک بعنوان پر کاربردترین روش مورد استفاده در بررسی سیستمهای هیدرولوژی اجتماعی شرح داده میشود