فرزاد امیری

امروزه یکی از راهبردهای توسعهی روسـتایی راه انـدازی صـنایع فـرآوری محصـولات کشـاورزی و همچنـین کشـت و صنعتها در مناطق روستایی است. اگرچه این کارخانجات با هدف بهبود زنـدگی کشـاورزان در منـاطق روسـتایی احـداث میشوند، با این حال نباید پیامدهای آنها را نادیده گرفت. با توجه به پیچیدگی پیامـدهای اجتمـاعی - اقتصـادی طـرح هـای توسعه، استفاده از تحلیل دینامیکی به عنوان تکنیکی مؤثر در تحلیل پیامدهای اجتماعی - اقتصادی ضروری به نظـر مـ یرسـد . بنابراین، هدف از این پژوهش کیفی تحلیل دینامیکی پیامدهای اجتماعی و اقتصادی شرکت کشت و صـنعت روژیـن تـاک در شهرستان کرمانشاه است. جامعهی مورد مطالعهی این پژوهش را کشاورزان بـالای 30 سـال کـه قبـل از احـداث کارخانـه ی روژینتاک در روستاهای تپه افشار، احمدوند، تازهآباد، توللی، سرابله و نظامآباد واقـع در منطقـه ی میـان دربنـد و الهیارخـانی زندگی میکردند، تشکیل داد. با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و از طریق تکنیک گلوله برفی از مجموع ایـن روسـتاها 120 نفر انتخاب شدند. در این تحقیق به منظور گردآوری اطلاعات از تکنیکهای مصاحبهی انفرادی و گـروه متمرکـز بهـره گرفته شد. دادههای جمعآوری شده با استفاده از یک مدل سیستم دینامیکی با اسـتفاده از نـرم افـزار ونسـیم (Vensim ( مـورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل دینامیکی نشان داد که شرکت کشت و صنعت روژینتاک در منطقهی الهیارخانی و میاندربند رابطهی مستقیمی با موارد زیر داشته است: ترویج کشـت گوجـه فرنگـی ؛ توسـعه ی کسـب و کـار بخـش کشـاورزی و غیـر کشاورزی؛ اشتغالزایی؛ کاهش هزینهی حمل و نقل محصول؛ تغییر الگـوی کشـت . بعـلاوه افـزایش درآمـد و بهبـود وضـع اقتصادی یکی دیگر از پیامدهای مثبت ایجاد صنایع تبدیلی است که منجر به مهاجرت معکوس بـه روسـتاهای مـورد مطالعـه شده است. از طرفی افزایش بار ترافیکی از جمله تغییراتی است که منجر به آلودگی صوتی و تصادف در منطقـه شـده اسـت . سیاستگذاران توسعهی روستایی استان میتوانند نتایج این مطالعه را مبنایی بـرای سـنجش ریسـک در برنامـ هریـزی صـنایع روستایی آینده به کار گیرند.