بابک عاقل

با رشد جوامع بشری و توسعه صنایع مختلف، فعالیت انسانی باعث آلوده شدن آب های زیرزمینی که مهم ترین منبع تأمین آب شرب انسان ها می باشد، شده است. تأمین آب شرب در آینده ای نه چندان دور به مهم ترین مسئله تبدیل می شود. در حال حاضر منابع آب زیرزمینی و عمدتاً آبخوان های آزاد بخش قابل ملاحظه ای از مصارف آب شرب روستاهای استان کرمانشاه را تأمین می کنند و این منابع در مقابل آلاینده های ناشی از فعالیت های کشاورزی، صنعتی و شهرنشینی آسیب پذیر می باشند. بر اساس استاندارد EPA، حداکثر مقدار مجاز سولفات در آب آشامیدنی 250mg/l می باشد، همچنین سازمان بهداشت جهانی مقدار نیترات مجاز آب آشامیدنی را 50mg/l برحسب نیترات و این مقدار را برای اطفال حدود 15mg/l اعلام کرده است. روش های کلی مورد استفاده برای حذف آلاینده ها اسمز معکوس، رزین تبادل یونی، تقطیر، فیلترهای کربن فعال، فیلتر اکسیدکننده سولفید، نیترات زدایی بیولوژیکی، نیترات زدایی شیمیایی، الکترودیالیز و ... است. در پژوهش حاضر ابتدا مناطقی با میزان سولفات و نیترات بالاتر از حد مجاز شناسایی شده و سپس با استفاده از روش های تصفیه آب میزان این آلاینده ها کاهش یافت. روش های تصفیه آب مورد استفاده در این پژوهش اسمز معکوس، رزین تعویض یونی به صورت عملیات پیوسته، ناپیوسته و با استفاده از احیای رزین، اسمز معکوس و رزین تعویض یونی به صورت ترکیبی، استفاده از جاذب طبیعی، همچنین انجام فرآیند رزین تعویض یونی و فرآیند جذب با زئولیت و کربن فعال به صورت عملیات پیوسته در مقیاس بزرگ می باشد. درنهایت ارزیابی های فنی و اقتصادی پروژه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش های مورد استفاده در این پژوهش به ویژه روش های اسمز معکوس و رزین تبادل یونی میزان آلاینده ها را تا حد قابل توجهی کاهش داده است و جهت پیاده سازی میدانی و انتخاب روش مناسب برای تصفیه آب بایستی ملاحظات مربوط به مکان مورد استفاده جهت جانمایی سیستم، میزان بازده موردنظر، مقدار هزینه ها و ... در منطقه ی موردنظر مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به ویژگی ها، ملاحظات و پارامترهای عنوان شده برای هریک از روش ها، روش مناسب انتخاب گردد.