وحید عباسی

امروزه با توجه به فراگیر شدن انرژی های نو و کاربردهای متداول آن از جمله مصارف خانگی و صنعتی، طراحی مبدل های الکترونیک قدرت نقش بسیار و مهمی را ایفا می نماید. مبدل های الکترونیک قدرت را می توان به صورت کلی به چند دسته تقسیم نمود. دسته اول مبدل های الکترونیک قدرت مبدل های جریان مستقیم به جریان مستقیم بوده که می توان با طراحی های متفاوت بصورت افزاینده و کاهنده مورد استفاده قرار گیرند. کاربرد این دسته از مبدل ها در کشورهایی است که دارای شبکه فشار قوی جریان مستقیم می باشند. مبدل های چند ورودی-تک خروجی، تک ورودی-چند خروجی و چند ورودی-چند خروجی را می توان به عنوان دسته دوم مبدل های الکترونیک قدرت پرکاربرد یاد کرد. امروزه در صنعت و مصارف خانگی کاربرد مبدل های چند ورودی-تک خروجی نسبت به سایر مبدل های یاد شده بیشتر بوده که دلیل این امر استفاده همزمان از پنل های خورشیدی، توربین های بادی و باتری به عنوان منابع ورودی می باشد. در سالیان اخیر طراحی این دسته از مبدل ها به سمت استفاده های مستقل از شبکه سوق پیدا نموده است. اما همچنان با توجه به اینکه اکثر مبدل های یادشده دارای کاربرد جریان مستقیم بوده، استفاده از آن محدود به کشورهایی است که دارای استاندارد جریان مستقیم می باشند. دسته سوم مبدل های الکترونیک قدرت، مبدلهای تبدیل جریان مستقیم به متناوب بوده که از آن به عنوان اینورترها یاد می شود. اینورترها نیز همواره می توانند به صورت افزاینده و یا کاهنده عمل نمایند اما این کار نیاز به مبدلهای جانبی (جریان مستقیم به جریان مستقیم) دارد. این تکنیک که از آن با عنوان دو مرحله ای شدن تبدیل توان یاد می شود دارای معایبی همچون تلفات بالا، اعوجاج هارمونیک کل بالا، تداخلات الکترومغناطیسی و... می باشد. برای رفع مشکلات یاد شده از مبدل های تبدیل توان تک مرحله ای استفاده می گردد که در سمت ورودی آن هیچگونه سوئیچی واقع نگردیده و پدیده افزایش یا کاهش ولتاژ توسط سوئیچ های اینورتر صورت می گیرد. با ترکیب مبدلهای یادشده می توان به ساختار جدیدی دست پیدا کرد که دارای قابلیت هایی از جمله چند ورودی جریان مستقیم (سلول خورشیدی و باتری)، تبدیل توان به صورت تک مرحله ای، تبدیل جریان مستقیم به متناوب و قابلیت استفاده در کاربردهای مستقل از شبکه اشاره نمود. کاربرد اصلی و مهم مبدل یادشده برای کشورهایی همچون ایران بوده که