بابک عاقل

دی اکسید کربن گازی بی رنگ و بی بو است. در غلظت های بالا تنفس این گاز باعث ایجاد مزه ترش در دهان و احساس سوزش در بینی و گلو می شود که سبب تنگی نفس شده و پس از مدت بسیار طولانی منجر به خفگی می شود. این گاز، از احتراق چوب، کربوهیدرات ها و سوخت های فسیلی مانند ذغال سنگ، نفت و گاز طبیعی تولید می شود. اما استفاده ی زیاد از این سوخت ها موجب انتشار بیش از حد CO2 در جو شده است [1]. انتشار زیاد این گاز سبب بهم خوردن تعادل چرخه ی طبیعی زیست می شود و ایجاد پیامدهایی از قبیل بالا رفتن درجه حرارت زمین، تغییرات آب و هوایی، اسیدی شدن اقیانوس ها و آلودگی هوا خواهد شد. که از مهم ترین آن ها گرم شدن زمین و کاهش لایه اُزن و بروز پدیده ی اثر گلخانه ای است. به همین دلیل انتشار بی رویه ی گاز دی اکسیدکربن به یک موضوع مهم زیست محیطی تبدیل شده که توجه ی بسیاری را به خود جلب کرده است [2–4]. بر طبق نتایج، %60 از کل انتشار گازهای گلخانه ای، مربوط به احتراق سوخت های فسیلی است که در گرم شدن کره ی زمین تأثیر بسزای دارند [5,6]. بنابراین، از احتراق ذغال سنگ یا بنزین که منابع بزرگ تولید کننده ی CO2 هستند، با استفاده از فناوری ضبط و ذخیره سازی کربن(CCS) می توان این گاز را جذب کرد [7,8]. در ایران یکی از سرچشمه های مهم تولید گاز دی اکسیدکربن، سوزاندن گازهای همراه نفت است که زیان های اقتصادی و مشکلات محیط زیستی مختلفی به همراه دارد. واحدهای تولید نفت و گاز به دلیل دارا بودن فرآیند احتراق، آلودگی های گازی متنوعی از جمله دی اکسیدکربن را از طریق دودکش تجهیزات وارد اتمسفر می کنند. با توجه به روند صعودی انتشار گازهای گلخانه‎ای و انتشار کربن در صنعت نفت باید راهکارهای لازم برای جلوگیری از این افزایش ارائه شود. بنابراین حذف گاز دی اکسیدکربن از گاز دودکش ضرورت دارد و به عنوان یکی از منابع مهم آلودگی تجهیزات احتراقی به شمار می رود. وجود این گاز در خروجی حاصل از احتراق تجهیزاتی مانند پیشگرم کن های نفت، توربوپمپ ها، کوره در سیستم Hot oil stripping نمونه های از منابع آلودگی در تجهیزات احتراقی گاز سوز در واحد های بهره برداری نفت است. علاوه بر این ها، از گاز فلر به عنوان نمونه ی دیگری از منابع آلایندگی گاز دودکش می توان نام برد. بنابراین وزارت نفت به عنوان یک سازمان مهم در کاهش انتشار دی اکسیدکربن نقش راهبردی دارد [9,1